تاریخچه موزیک ایران

آموزش fl studio

از سال 1669 میلادی در ایران باستان برآمدن وفرورفتن خورشیدگروهی به نواختن طبل کوس کرنا می پرداختند.
در اوستا بخش یسناها آمده است که پزشکان بیماران را با آهنگ ایرانی بهبود می کردند. در آن زمان سه نوع موزیک آئینی( دینی) بزمی رزمی مرسوم بوده است، همچنین در جشن های طبیعت روزهای تاریخی ملی نواها موزیک ایرانی مخصوص ای اجرا می شد.
درزمان هخامنشیان سرودها و ترانه‌هایی به نام هوره در جنگ ها و جشن ها اجرا می کردند که امروز ه در ایلام سرزمین های غرب ایران با همین نام رایج است.
در زمان ساسانیان به مخصوص بهرام گور خسرو پرویز موسیقی دان هایی زیر نظر وزیر دربار خرم باش کار می کردند. در جشن های بزرگ این نوازندگان خنیاپرهزینه نواهای کوناگونی اجرا می کردند.
در شاهنامـه آمده بهرام گور تعداد ده هزار لوری (خنیاگر) از هند جهت پایکوبی و شادی مردم به ایران آورد.

نبد هیچ مانند بهرام گور به داد و بزرگی فرهنگ و زور


موسیقی ‌دانان ایران باستان:
مشهور ترین موسیقی ‌دان‌های قبل از اسلام به شرح زیر بودند:
1.باربد
2.سرکش
3.رامتین
4.بامشاد
5.آفرین
6.نکیسای چنگ نواز

باربد جهت هـر روز هفته نوایی تهیه و تولید که به هفت خسروانی زیاد دیده شده است. همین طور برای هـر روز ماه سی لحن یا سی دستان و برای 360 روز سال غیر از پنجه دزدیده 360 دستان را ساخت.
موزیک جامه دران که در ردیف موسیقی ایرانی است از ساخـته های نکیسا است که با چنگ نواخته است.
دستان دیگری به نام دستان راست است که باربد آن را ساخت و امروزه جزو دستگاه های هفت گانه موسیقی ایرانی است.
همین طور بایستی به موزیک ها و دستان نوروز بزرگ ارایش خورشید ، ماه برکوهان، گنج کاووس، تخت تاقدیس سوگ سیاوش .. اشاره کرد.

ردیف:
ردیف دستبرخی امروز ایران از دوره آقا علی اکبر فراهانی باقی مانده است. آقا علی اکبر فراهانی به ‌واسطه میرزا تقی خان فراهانی ( نوازنده تار دوره ناصر الدین شاه ) برای نشر موسیقی ایرانی به دربار دعوت شد.
پس این موسیقی بوسیله آقا غلامحسین به دو پسر علی اکبر خان به نام های میرزا حسینقلی میرزا عبدالله آموخته شد آنچه از آهنگ باستانی ایران امروزه مورد مصرف ‌تر زیاد دیده شده ‌تر است دسته ‌بندی موزیک توسط این دو استاد در قالب مجموعه نواخته‌ها آموزش هایشان است که به نام «ردیف موسیقی » نامیده می‌شود.
ردیف در واقع مجموعه ‌ای از مثال‌های ملودیک در موزیک ایرانی است که تقریباً با کلمه رپرتوار در موسیقی غربی هم‌ مفهوم است. یک مجموعه ردیف، مجموعه مثال‌هایی موسیقایی از هر کدام از گوشه‌هایی دستگاه ‌است که نشان دهنده نسبت نت‌های مورد استفاده در آن گوشه و حال هوا ی حس ی آن است..
گردآوری و تدوین ردیف به شکل امروزی از اواخر سلسله زند و اوایل سلسله قاجار شروع شده ‌است. به مفهوم در اوایل دوره قاجار سیستم مقامی آهنگ ایرانی تبدیل به سیستم ردیف دستگاهی شد و جای مقام‌های چند گانه را هفت دستگاه و پنج آوازگرفت.

ردیف‌هایی که اکنون موجودند حاوی ردیف میرزا عبدااله، ردیف آقا حسینقلی،ردیف ابولحسن صبا،ردیف عالی علی اکبرشهنازی،ردیف موسی زیاد دیده شده ی،ردیف دوامی، ردیف طاهرزاده، ردیف محمودکریمی، ردیف مرتضی نی‌داوودو... می باشند . امروزه،ردیف میرزا عبدالله، ردیف صبا، ردیف شهنازی و دوامی فرد ی زیادتری دارند.

دستگاه:
هر دستگاه موسیقی ایرانی، توالی ‌ای از پرده‌های مختلف موسیقی ایرانی است که انتخاب آن توالی حس و شور خاصی را به شنونده انتقال می‌دهد هردستگاه از تعداد بسیاری گوشه آهنگ تشکیل شده ‌است ً بدین شیوه ارائه می‌شود که از در آمد دستگاه شروع می‌کنند به گوشه اوج یا مخالف دستگاه در میانه ارائه کار می‌رسند ،پس با فرود به گوشه‌های پایانی ارائه تصنیف اجرای خود را به انتها می‌رسانند.

موسیقی سنتی ایران حاوی هفت دستگاه پنج آوازاست
هفت دستگاه ردیف موزیک سنتی ایرانی عبارت‌انداز:
1.دستگاه شور
2.دستگاه سه گاه
3.دستگاه چهارگاه
4.دستگاه همایون
5.دستگاه ماهور
6.دستگاه نوا
7.دستگاه راست پنج گاه

آواز:
اکثرا ً قسمت ی از دستگاه مورد نظر است که می‌توان آنرا دستگاه فرعی نامید آواز از نظرفواصل با دستگاه مورد نظر یکسان یا شبیه بوده و می‌تواند شاهد و یا ایست مفرق ی داشته باشد. به‌طور مثال آواز دشتی از متعلقات دستگاه شور و از درجه پنجم آن است .

آوازهای متعلق به دستگاه موزیک ایرانی ۵تا هستند عبارت‌اند از:
آواز ابوعطا متعلق به دستگاه شو (درجه دوم)
آواز بیات ترک (بیات زند) متعلق به دستگاه شور (درجه سوم)
آواز افشاری متعلق به دستگاه شور ( درجه چهارم)
آواز دشتی متعلق به دستگاه شور ( درجه پنجم)
آواز بیات اصفهان متعلق به دستگاه همایون ( درجه چهارم)